106 Rocznica Obrony Lwowa
Listopad to miesiąc szczególny, to miesiąc, w którym wspominamy bohaterskich Obrońców Lwowa z 1918 roku.
24. 11. 2024 r. w Kościele Mariackim w Katowicach o godz. 10:00 odbyła się uroczysta msza święta w intencji Obrońców Lwowa, w której oprócz Zarządu i członków naszego Towarzystwa uczestniczyli zaproszeni goście:
Bogdan Kasprowicz - Prezes Instytutu Lwowskiego w Warszawie,
Maciej Biskupski - Wiceprezydent Miasta Katowice,
dr Jerzy Głybin - aktor Teatru Śląskiego i wykładowca akademicki,
Dominik Abłamowicz - Pełnomocnik Dyrektora Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach.
Msza św. była celebrowana przez ks.prałata dr Andrzeja Suchonia - proboszcza tamtejszej parafii oraz ks. prałata dr Stanisława Puchałę - kapelana katowickiego oddziału TMLiKPW, który przedstawił wiernym krótką historię bohaterskiej Obrony Lwowa.
Pod koniec uroczystej mszy św. pan Jerzy Głybin przeczytał wiersze M.Hemara, a następnie poczet sztandarowy XV LO im.rtm. W. Pileckiego, duchowni, delegacje i wierni udali się pod Pomnik Orląt i Kadetów Lwowskich, gdzie po krótkiej modlitwie złożono biało - czerwone wiązanki i zapalono znicze.
Pamiętamy o bohaterskich Obrońcach i tę pamięć przekazujemy.
106-Rocznica Obrony Lwowa
Pod koniec I wojny światowej, gdy chyliły się do upadku imperia Prus, Austrii, a wcześniej Rosji, polskie władze przygotowywały się do ustanowienia własnej administracji na terenach dotychczas zaborczych; Natomiast w Małopolsce Wschodniej, sytuację chcieli wykorzystać Ukraińcy i utworzyć Zachodnio-Ukraińską Republikę Ludową ze stolicą we Lwowie, w mieście, które od XIV wieku było jednym z głównych miast polskich, słynącym z najwyższego poziomu kultury i nauki.
1 listopada 1918 r. wojska ukraińskie, złożone z byłych żołnierzy armii austriackiej, zaatakowały Lwów. Pod nieobecność wojska polskiego, do obrony miasta przystąpiła ludność cywilna, a przede wszystkim młodzież akademicka i gimnazjalna, w tym dzieci. Ideały miłości Ojczyzny i wiary chrześcijańskiej zrodziły w sercach młodych Lwowiaków potrzebę obrony swego miasta. W dniu Wszystkich Świętych rozgorzały walki o miasto pomiędzy Polakami a Ukraińcami. Żywiołowo i spontanicznie tworzono różne grupy i małe oddziały, które na własną rękę prowadziły walkę partyzancką. Polscy powstańcy, świetnie znający lwowskie zaułki i wspierani przez ludność cywilną, znacznie lepiej od przeciwnika radzili sobie w walkach ulicznych. Z upływem czasu do miasta napływały oddziały formującego się Wojska Polskiego, wspierając bohaterską młodzież. Wśród Obrońców Lwowa byli więc żołnierze, robotnicy i urzędnicy, księża, kobiety i dziewczęta, harcerze, batiarzy i ci najbardziej ofiarni - gimnazjaliści i studenci; To im nadano przydomek „Orlęta Lwowskie”. Sporo z nich poległo i w większości spoczywają na lwowskim cmentarzu Obrońców Lwowa, a najmłodszy z „Orlątek” miał zaledwie 9 lat!
Pierwszy okres obrony Lwowa zakończył się wyzwoleniem miasta i symbolicznym zawieszeniem polskiej flagi na Ratuszu w dniu 22 listopada 1918 r. Walki o Lwów były częścią polsko-ukraińskiej wojny o ziemie między Sanem a Zbruczem. Tzw. II etap obrony Lwowa i Małopolski Wschodniej trwał do połowy 1919 r. kiedy to wojska polskie wyparły siły ukraińskie za Zbrucz, co było równoznaczne z upadkiem Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej. Tak uformowana południowo-wschodnia granica Polski została potwierdzona w Traktacie Wersalskim kończącym I wojnę światową. Lwów i jego mieszkańcy mogli cieszyć się życiem w odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej.
Gdy kształtowała się polska państwowość po I wojnie światowej, dzieci i młodzież zademonstrowały bojowo swoją postawę szczególnie we Lwowie, traktując Ojczyznę jako największą po Bogu wartość.Niech więc pamięć o Nich stanowi wzór odwagi, patriotyzmu i wiary.
Opracowanie:
dr Andrzej Szteliga