82 rocznica ukraińskiej zbrodni na Wołyniu

11 lipca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP. Tego dnia na katowickim cmentarzu przy ul. Sienkiewicza, pod tablicą pamiątkową poświęconą pamięci Polaków zamordowanych na Kresach Wschodnich II RP w latach 1939–1947, odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary Rzezi Wołyńskiej. Wydarzenie zostało zorganizowane przez katowicki Oddział Instytutu Pamięci Narodowej oraz Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele wojewódzkich władz rządowych i samorządowych, miasta Katowice, reprezentanci wielu organizacji kombatanckich oraz młodzieży, mieszkańcy Katowic. Posterunek honorowy wystawiła 17 Radzionkowska Drużyna Piechoty Zmechanizowanej. Okolicznościowe przemówienia wygłosili: I wicewojewoda śląski Adam Zaczkowski, dyrektor katowickiego Oddziału IPN dr Andrzej Sznajder oraz wiceprezes katowickiego Oddziału TMLiKPW dr Andrzej Szteliga. Modlitwie w intencji ofiar przewodniczył ks. kanonik dr hab. Andrzej Nowicki, po czym złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze.

Zbrodnia Wołyńsko-Galicyjska

Pod okupacją sowiecką tj. wrzesień 1939 – lipiec 1941 (tzw. pierwszą) nastały tragiczne czasy dla Polaków i polskich ziem, siłą przyłączonych do ZSRR. Armia Czerwona wspólnie z NKWD dokonywała czystek etnicznych oraz mordów na ludności polskiej (w czym pomagali jej ukraińscy nacjonaliści) i deportacji (na Sybir, do Kazachstanu, do Donbasu). Permanentnie dokonywano masowego rabunku i dewastacji polskiego majątku narodowego.

Okupacja niemiecka lipiec 1941 – lipiec 1944 doprowadziła do uaktywnienia się Organizacji Nacjonalistów Ukraińskich (OUN), liczącej na stworzenie własnego państwa. Wpłynęło to na podjęcie przez kierownictwo OUN decyzji o usunięciu polskiej ludności ze wszystkich spornych terytoriów i w rezultacie doprowadzając do krwawych czystek etnicznych na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Wczesną wiosną 1943 r. Niemcy utworzyli tzw. Waffen SS Galizien czyli 14 Dywizję Grenadierów składającą się z ochotników ukraińskich; Podobnie jak Ukraińska Powstańcza Armia (UPA), brali oni udział w pacyfikacjach wsi i miasteczek polskich na kresach południowo-wschodnich, w walkach z partyzantką na prowincji, a także w miastach, w tym również we Lwowie. Nacjonaliści ukraińscy spod znaku OUN bestialsko wymordowali ponad 100 tys. ludności cywilnej z Województwa Wołyńskiego w latach 1942-44, a słynna „rzeź wołyńska” osiągnęła apogeum latem 1943 r. podczas mordów głównie ludności polskiej, ale również Żydów i Ormian oraz Rosjan; Kulminacyjnym wydarzeniem była akcja pod hasłem „śmierć Lachom”, która dokonała się w tzw. krwawą niedzielę, 11 lipca 1943 r. w wielu małych miasteczkach i wioskach przez oddziały ukraińskie OUN - UPA na Wołyniu.
Z kolei Ukraińcy galicyjscy (Haliczanie) w ramach analogicznej czystki etnicznej dokonali ludobójstwa na terenie Galicji Wschodniej tj. Województwa Lwowskiego, Stanisławowskiego i Tarnopolskiego w latach 1943-45 (czyli za okupacji niemieckiej i tzw. drugiej rosyjskiej), które pochłonęło kolejne 100 tys. istnień, głównie polskich.

Ponadto szacuje się, że ponad 300 tys. ludności polskiej w latach 1943-1945 zmuszonych było opuścić swoje domostwa, uciekając przez represjami i mordami.